Wielu programistów, zamiast pozostawać na etatach w dużych przedsiębiorstwach, postanawia prowadzić własną działalność gospodarczą. Daje im to często nie tylko większe dochody, ale i uwalnia od konieczności pracy w określonych godzinach i tylko dla jednej firmy. Jednak decydując się na taki model pracy, trzeba pamiętać o kilku ważnych sprawach.

 Wiele osób wybierających zawód programisty decyduje się na prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej między innymi ze względu na możliwość pracy na własny rachunek. Wiele osób zajmujących się tą profesją często wykonuje zlecenia dla większych zleceniodawców na kontraktach B2B. Pracę tę można bowiem wykonywać nawet we własnym domu, gdyż poza odpowiednim sprzętem komputerowym i specjalistycznym oprogramowaniem, nie wymaga ona spełnienia żadnych szczególnych warunków. Nie ma też potrzeby częstych kontaktów ze zleceniodawcą lub współpracownikami w firmowym biurze.

Przeczytaj także: "Spółka z o.o. a jednoosobowa działalność gospodarcza".

Programista na swoim – zakładanie działalności

Programista i działalność gospodarcza – to niewątpliwie dobre połączenie. Jak w przypadku każdej firmy trzeba ją jednak najpierw założyć. Nie jest to nic trudnego. Może to zrobić każda osoba pełnoletnia, bo tylko taka ma pełną zdolność do podejmowania decyzji i może ponosić całkowitą odpowiedzialność za swoje działania.

Pierwszym krokiem jest rejestracja w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej – CEIDG. Jest to rejestr przedsiębiorców prowadzących w Polsce jednoosobową działalność gospodarczą. Można to zrobić we właściwym przedsiębiorcy urzędzie gminy lub też online.

Podczas rejestracji trzeba wskazać, pod jaką nazwą prowadzona będzie działalność. Ważne jest to, aby zawierała co najmniej imię i nazwisko przedsiębiorcy, do którego można dodać inne dowolnie wybrane elementy. Konieczne jest również podanie adresu firmy. Trzeba jednak pamiętać o tym, że konieczny jest tu tytuł prawny do nieruchomości, w której będzie zarejestrowana działalność. Nie musi to być koniecznie prawo własności, ale wystarczy podpisana umowa najmu czy dzierżawy danego lokalu. 

O tym, jak założyć działalność gospodarczą dowiesz się z naszego wcześniejszego artykułu.

Obowiązkowy wybór kodu PKD

Konieczne jest również wybranie kodu PKD, czyli kodu Polskiej Klasyfikacji Działalności. Oznacza on przeważającą działalność, którą właściciel firmy planuje się zajmować. Choć są one przede wszystkim wykorzystywane w statystyce publicznej, to niektóre z nich są także powiązane z określonymi formami opodatkowania lub rejestracją VAT.

Należy wybrać jeden kod główny, czyli związany z działalnością, która w założeniu ma przynosić przedsiębiorcy największe przychody, a także dowolną liczbę kodów dodatkowych. Warto jednak pamiętać, że w formularzu rejestracyjnym można ich zmieścić tylko dziewięć. Jeśli konieczna będzie wpisanie większej liczby kodów, można to zrobić przy pomocy formularzy CEIDG-RD.

Programiści najczęściej wybierają kod 62.01.Z, który oznacza „działalność związaną z oprogramowaniem”. Osoby projektujące oprogramowanie często wpisują także kody: 62.02.Z, który dotyczy „działalności związanej z doradztwem w zakresie informatyki” oraz  62.03.Z, odpowiadający „działalności związanej z zarządzaniem urządzeniami informatycznymi”.

Więcej na temat kodów PKD dla programistów przeczytasz z naszego wcześniejszego artykułu.

Dowiedz się więcej także o kodach PKWiU dla programistów z naszego poprzedniego artykułu.

Programista – działalność gospodarcza, koszty

 Każda osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą, a więc również programista, jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, czyli podatku PIT. Może wybrać najbardziej odpowiednią dla siebie formę opodatkowania spośród trzech: na zasadach ogólnych według skali podatkowej (stawka podatkowa 12% i 32%), według stawki liniowej (stawka podatkowa 19%) lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

W dwóch pierwszych przypadkach przedmiotem opodatkowania jest dochód, a w dla ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych będzie to osiągnięty przychód.

Dowiedz się więcej na temat podatków dla programistów.

Konieczny wybór optymalnej formy opodatkowania

W przypadku programistów korzystną opcją może się okazać wybór ryczałtu. Zwykle nie mają oni dużych kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, których akurat przy tej formie opodatkowania nie można odliczyć, ale za to mogą skorzystać z obniżonych stawek ryczałtu dla branż, do których należą m.in. osoby prowadzące działalność w zakresie specjalistycznego oprogramowania. Stawka podatku wyniesie więc dla nich 12 proc. bez względu na wysokość dochodów, a te w branży IT bywają niemałe.

Choć do końca ubiegłego roku podatek liniowy był najczęściej wybieraną formą opodatkowania przez programistów, to obecnie byłby dla nich korzystny tylko wówczas, gdyby ich wydatki firmowe były wyższe niż ok. 40% przychodów. 

O metodach optymalizacji podatkowej przeczytasz naszego wcześniejszego artykułu.

Gdy programista inwestuje w nowoczesne technologie

Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku przejścia na ryczałt, programista nie może skorzystać z ulgi IP Box, która pozwala na skorzystanie z preferencyjnej stawki podatku w odniesieniu do dochodów uzyskiwanych z tzw. kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Jest to tym bardziej istotne, że aktualnie istnieje możliwość jednoczesnego skorzystania z ulgi IP Box oraz z ulgi badawczo-rozwojowej (B+R), która obecnie pozwala na odliczenie od podatku nawet 200% kosztów kwalifikowanych poniesionych na projekty badawczo-rozwojowe. Dlatego też warto dobrze przemyśleć wybór formy oprogramowania, aby zyski z prowadzonej działalności przynosiły jak największą satysfakcję.

Więcej o księgowości IT, uldze IP BOX oraz o uldze B+R przeczytasz na naszej stronie.